Қызмет жұмысының негізгі мақсаты мектепте оқыту процесінде балалар мен жасөспірімдердің тұлғалық және әлеуметтік бейімделуін психологиялық қолдау, сондай-ақ Педагогикалық үдерісті дараландыру мен ізгілендіруді психологиялық қамтамасыз ету болып табылады.
Әлеуметтік - психологиялық қызметтің міндеттерінің бірі - балаларға оқығысы келетін психологиялық климатты қамтамасыз ету, мұғалімдерге жұмыс істеу, ал ата – аналар өз баласын дәл осы мектепке бергеніне өкінбейді.

Мектепке психологиялық қызмет не үшін қажет?

Мектеп психологына қандай жағдайларда жүгіну қажет? Психолог-педагог ата-аналарға, мұғалімдерге, оқушыларға не көмектесе алады? Бұл түсінейік.

Қазіргі күрделі әлемде кез келген ересек адам қиындықтарға тап болады, олардың әсерінен өз жақындарына күмәндана бастайды. Біз кірдік қақтығыстар достарымен бейтаныс, біз тітіркенген, ал кейде повергать в депрессия. Шиеленіскен өмір мен ұмтылыстың бәрі стресс тудырады.Егер біз балаларға, жасөспірімдерге, қыздарға және бозбалаларға жүгінсек, жоғарыда айтылған жағдай олардың барлығы Даму, қалыптастыру процесінде, көптеген құбылыстарға алғаш рет тап болып, кейде тыңдайтын, қолдайтын, өзінде маңызды нәрсе ашатын кәсіпқойдың көмегін қажет етеді. Мұндай маман-психолог.

Өмір қалыпты болса да, психолог өз әдістемелерімен бұл шынымен солай екенін растайды. Ал болашақ қиындықтардың кейбір хабаршыларын ұстап, жағымсыз салдарлардан аулақ болу үшін дамуды түзетуі мүмкін. Міне, анам оның бірінші сынып оқушысына қарапайым үй тапсырмасына назар аудару немесе Ережені қолдану қиын екенін байқады. Психолог диагностика жүргізеді, себебін анықтайды, ұсыныстар береді.

Көптеген адамдарға мамандық таңдау қалай қиын екенін еске түсірейік. 7-8 сыныптан бастап психолог жасөспірімге өзін жақсы түсінуге, өз қалауын анықтауға, содан кейін жоғарғы сыныптарда дұрыс кәсіби таңдау жасауға көмектеседі.

Психолог балалар ұжымдарымен конструктивті өзара іс-қимыл дағдыларын қалыптастыру, танымдық процестерді, түйсікті, сенімділікті дамыту бойынша жұмыс істейді; мектеп алаңдатушылығына және үлгермеушілікке түзету жүргізеді.

Әлеуметтік педагог оның қызметінің басты саласы социум болып табылады(адамның жақын қоршаған ортасы және адами қарым-қатынас саласы). Бұл ретте отбасыдағы және оның жақын маңдағы, тұрғылықты жеріндегі қарым-қатынас саласы басым (әсіресе қазіргі жағдайда) болып табылады. Әлеуметтік педагог өзінің кәсіби бағыты бойынша проблеманың алдын алуға, оны тудыратын себептерді дер кезінде анықтауға және жоюға, әртүрлі жағымсыз құбылыстардың (адамгершілік, физикалық, Әлеуметтік және т.б. жоспар), мінез-құлқындағы ауытқулардың алдын алу профилактикасын қамтамасыз етуге ұмтылады.

Қызмет ішіндегі өзара іс-қимыл:

Әлеуметтік педагог пен психологтың негізгі өзара іс-қимылы төмендегі бағыттар бойынша жүргізіледі: оқушылардың құқық бұзушылығын, қадағалаусыздығын, панасыздығын алдын алу, наркопрофилактика, ағарту, "қиын" балалармен жұмыс. Әлеуметтік педагог оқушыларға, ата-аналар мен педагогтарға ақпараттық және құқықтық көмек көрсетеді. Психолог әр түрлі жастағы оқушылардың психологиялық ерекшеліктері мәселелері бойынша оқушыларға, ата-аналарға және педагогтарға кеңес беруге көмек көрсетеді.

Жұмыс бағыттары: 

1. Әлеуметтік-педагогикалық. Барлық жастағы балалардың әлеуметтік және жеке мәселелерін анықтау.
2. Әлеуметтік-құқықтық. Бала құқығын қорғау.
3. Әлеуметтік-психологиялық. Отбасындағы, социумдағы өзара түсіністікке оңтайлы жағдай жасау мақсатында психологиялық-педагогикалық ағарту.
4. Әлеуметтік-алдын алу. Білім алушыларда ауытқушылық мінез-құлық факторларын ерте анықтау және алдын алу.
5. Әлеуметтік-диагностикалық. Балалар мен жасөспірімдердің ауытқушылық мінез-құлқының себептерін, отбасының әлеуметтік қолайсыздығының себептерін анықтау.
6. Әлеуметтік-ақпараттық. Педагогикалық және заңнамалық сауаттылықты арттыру.

Жұмыстың негізгі бағыттары

Әлеуметтік педагог

Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
Әлеуметтік қорғауға немесе көмекке мұқтаж оқушылар мен девиантты мінез-құлықты оқушылар отбасыларының әлеуметтік паспортын жасау.
Сынып жетекшілеріне "қиын" оқушылармен жеке жұмыс жоспарын құруға көмек көрсету.
Қиын" оқушылармен және олардың ата-аналарымен профилактикалық әңгімелер.
"Қиын" оқушылармен тәрбие жұмысының жоспарларын тексеруге, алдын алу Кеңесінің жұмысына, әкімшілік кеңестерге, шағын педкеңес пен Т. Б. қатысу.
Органдармен өзара іс-қимыл.
Оқушылардың жеке қабілеттерін дамыту.
Оқушыларға психологиялық көмек және қолдау көрсету.


Психолог

Проблемалық мәселелер бойынша оқушыларға, ата-аналарға, педагогтарға жеке кеңес беру.
Оқушылардың жеке қабілеттерін диагностикалау.
Әкімшілік кеңестерге, алдын алу кеңесінің, шағын педкеңестің және т.б. жұмысына қатысу, Оқу-тәрбие үрдісінің мониторингіне қатысу.
Сынып жетекшілеріне "қиын" оқушылармен жеке жұмыс жоспарын жасауға көмектесу.
Педагогтарға өз бетімен білім алу бойынша жоспар жасауға көмек көрсету.




Әлеуметтік-психологиялық қызмет қызметкерлерінің құқығы бар:

Оқушылардың мінез-құлқы мен қызметіне бақылау жүргізу мақсатында сабақтарға, сыныптан тыс және мектептен тыс іс-шараларға, ұзартылған күн тобының сабақтарына қатысу;
Жұмыс істеу үшін қажетті педагогикалық құжаттармен танысу;
Мектепте топтық және жеке әлеуметтік және психологиялық зерттеулер жүргізу (сұраныстарға сәйкес));
Психологиялық-педагогикалық білімді дәріс, әңгімелесу, сөз сөйлеу, тренингтер және т. б. арқылы насихаттау бойынша жұмыс жүргізу;
Қажет болған жағдайда мектеп әкімшілігі арқылы оқушыға көмек көрсетуге байланысты мәселелер бойынша тиісті ұйымдарға өтініш жасау;
Медициналық және дефектологиялық мекемелерге сұрау салу.
Қызметтің негізгі түрлері:

Әлеуметтік-психологиялық ағарту-ересектер (тәрбиешілер, мұғалімдер, ата-аналар) мен балаларды әлеуметтік-психологиялық білімге тарту.
Әлеуметтік-психологиялық алдын алу-мектеп жасындағы барлық кезеңдерде балалардың психикалық денсаулығын сақтауға, нығайтуға және дамытуға бағытталған қызметтің арнайы түрі.
Әлеуметтік және психологиялық кеңес (жеке, топтық, отбасылық). Основной целью деятельности службы является психологическое сопровождение личностной и социальной адаптации детей и подростков в процессе обучения в школе, а также психологическое обеспечение индивидуализации и гуманизации педагогического процесса.

Одна из задач социально - психологической службы – обеспечить такой психологический климат, когда детям хочется учиться, учителям работать, а родители не жалеют, что своего ребенка отдали именно в эту школу.

Зачем нужна школе психологическая служба?

В каких случаях обращение к школьному психологу просто незаменимо? Чем может помочь психолог-педагог родителям, учителям, учащимся? Давайте разбираться в этом.

В современном сложном мире любой взрослый человек испытывает трудности, под влиянием которых начинает сомневаться в себе, в своих близких. Мы вступаем в конфликты с друзьями и незнакомыми людьми, что может нас раздражать, а иногда и повергать в депрессию. Напряженная жизнь и стремление все успеть порождают стресс. Если же мы обратимся к детям, подросткам, девушкам и юношам, то вышеописанная ситуация усугубляется тем, что все они находятся в процессе развития, формирования, со многими явлениями сталкиваются впервые и иногда отчаянно нуждаются в помощи такого профессионала, который выслушает, поддержит, откроет нечто важное в самом себе. Таким профессионалом является психолог.

Даже если жизнь складывается вполне нормально, именно психолог своими методиками подтвердит, что это действительно так. А может уловить некие предвестники будущих трудностей и скорректировать развитие так, чтобы избежать нежелательных последствий. Вот мама заметила, что ее первокласснику трудно сосредоточиться на простом домашнем задании или применить правило. Психолог проведет диагностику, установит причину, даст рекомендации.

Давайте вспомним, как нелегко большинству из нас давался выбор профессии. Начиная с 7-х – 8-х классов, психолог помогает подростку лучше понять себя, выявить свои предпочтения, а затем в старших классах сделать правильный профессиональный выбор.

Психолог работает с детскими коллективами по формированию навыков конструктивного взаимодействия, развитию познавательных процессов, интуиции, уверенности; проводят коррекцию школьной тревожности и неуспешности.

Социальный педагог Главной сферой его деятельности является социум (сфера ближайшего окружения личности и сфера человеческих отношений). При этом приоритетному (особенно в современных условиях) является сфера отношений в семье и ее ближайшем окружении, по месту жительства. Социальный педагог по своему профессиональному назначению стремится по возможности предотвратить проблему, своевременно выявить и устранить причины, порождающие ее, обеспечить превентивную профилактику различного рода негативных явлений (нравственного, физического, социального и т. п. плана), отклонений в поведении.

Взаимодействие внутри службы:

Основное взаимодействие социального педагога и психолога идет по направлениям: профилактика правонарушений, безнадзорности, беспризорности учащихся, наркопрофилактика, просвещение, работа с "трудными" детьми. Социальный педагог оказывает информационную и правовую помощь учащимся, родителям и педагогам. Психолог оказывает помощь в консультировании учащихся, родителей и педагогов по вопросам психологических особенностей учащихся различных возрастных категорий.

Направления работы:

1. Социально-педагогическое. Выявление социальных и личностных проблем детей всех возрастов.
2. Социально-правовое. Защита прав ребенка.
3. Социально-психологическое. Психолого- педагогическое просвещение с целью создания оптимальных условий для взаимопонимания в семье, в социуме.
4. Социально-профилактическое. Раннее выявление и предупреждение факторов отклоняющего поведения у обучающихся.
5. Социально-диагностическое. Установление причин отклоняющего поведения детей и подростков, причин социального неблагополучия семьи.
6. Социально-информационное. Повышение педагогической и законодательной грамотности.

Основные направления работы

Социальный педагог

• Проверка посещаемости занятий учащимися.
• Составление социального паспорта семей учащихся, нуждающихся в социальной защите или помощи, и учащихся с девиантным поведением.
• Помощь в составлении планов классным руководителям индивидуальной работы с "трудными" учащимися.
• Профилактические беседы с трудными" учащимися и их родителями.
• Участие, в проверках планов воспитательной работы с "трудными" учащимися, работе Совета профилактики, административных совещаниях, малого педсовета и т.д.
• Взаимодействие с органами.
• Развитие индивидуальных способностей учащихся.
• Оказание психологической помощи и поддержки учащимся.

Психолог

• Индивидуальное консультирование учащихся, родителей, педагогов по проблемным вопросам.
• Диагностика индивидуальных способностей учащихся.
• Участие в административных совещаниях, в работе Совета профилактики, малого педсовета и т.д., участие в мониторинге учебно-воспитательного процесса.
• Помощь классным руководителям в составлении планов индивидуальной работы с "трудными" учащимися.
• Помощь педагогам в составлении планов по самообразованию.

Сотрудники социально-психологической службы имеют право:

• Посещать уроки, внеклассные и внешкольные мероприятия, занятия группы продленного дня с целью проведения наблюдений за поведением и деятельностью учащихся;
• Знакомиться с необходимой для работы педагогической документацией;
• Проводить в школе групповые и индивидуальные социальные и психологические исследования (в соответствии с запросами);
• Вести работу по пропаганде психолого-педагогических знаний путем лекций, бесед, выступлений, тренингов и др;
• Обращаться в случае необходимости через администрацию школы с ходатайством в соответствующие организации по вопросам, связанным с оказанием помощи школьнику;
• Обращаться с запросами в медицинские и дефектологические учреждения.

Основные виды деятельности:

• Социально-психологическое просвещение- приобщение взрослых (воспитателей, учителей, родителей) и детей к социально-психологическим знаниям.
• Социально-психологическая профилактика- специальный вид деятельности, направленный на сохранение, укрепление и развитие психического здоровья детей на всех этапах школьного возраста.
• Социальная и психологическая консультация (индивидуальная, групповая, семейная).